Ortak Velayetin Şartları Nelerdir?
Ortak velayet, anne ve babanın reşit olmayan çocuk üzerindeki haklarını küçüğün üstün menfaati ve gönüllülük esasına uygun şekilde, birlikte ve eşit olarak kullanmalarını sağlayan bir kurumdur. Küçüklerin velayet hakkı, çocuğun evlilik birliği içerisinde doğup doğmamasına göre farklılık arz eder. Evlilik birliği içerisinde doğan bir çocuğun velayet hakkı, kural olarak anne ve baba tarafından ortak kullanılır. Evlilik birliği dışında doğan çocuğun velayet hakkı anneye aittir.
Boşanma davalarında ortak velayet nedir?
Ortak velayet, boşanmadan sonra da çocuk üzerindeki velayet hakkının evlilik birliği içinde olduğu gibi, anne baba tarafından beraberce kullanılabilmesini ifade eder.
Ortak Velayetin Şartları Nelerdir?
Ortak velayet hususunda karardan en çok etkilenen, velayeti verilecek çocuk olması sebebiyle, “çocuğun üstün yararı” ilkesi gözetilerek bir karar verilmelidir. Bu noktada hakim, çocuğun menfaati yönünde olması durumunda boşanan her iki tarafa da velayet hak ve yükümlülüklerinin ortak kullanılmasına karar verecektir.
Ayrıca çocuğun ayırt etme ve idrak gücüne sahip olması durumunda uzman eşliğinde görüşünün alınması gerekecektir. Ortak velayetin mümkün olması için bir diğer şart ise boşanan tarafların, velayetin ortak kullanılması hususunda tam bir mutabakat içerisinde olmasıdır.
Ortak velayet nasıl uygulanır?
Anne ya da babadan biri vefat ederse velayet hayatta kalana aittir. Anne babanın boşanması durumunda ise hakimin kararı ile belirlenir. Eğer anne baba evli değillerse çocuğun velayeti anneye aittir. Anne bakamayacak durumda ise veya ölmüş ise velayet babaya ya da mahkeme tarafından belirlenen vasiye verilir.
Ortak Velayetin Sonuçları Nelerdir?
Boşanma kararı sonrasında çocuğun velayeti bakımından ortak velayet hükümlerinin uygulanması halinde; anne ve baba, çocuklarının bakımı, eğitimi, temsili gibi konularda tıpkı evlilik birliği içerisinde olduğu gibi eşit hak ve yükümlülük sahibi olmaktadır. Ancak boşanma kararı çerçevesinde çocuk hakkında yapılan düzenlemelerde olduğu gibi, ortak velayet durumunda da ayrıntılı olarak düzenleme yapılmalıdır. Çocuğun ikamet edeceği yer, diğer ebeveyn ile hangi saatler arasında görüşeceği gibi konuların açık şekilde düzenlenmesi gerekmektedir.
Boşanma kararı ile birlikte ortak velayet mümkün müdür?
Evlilik birliğinin sona ermesi veya ayrılık halinde, çocuk kendisine bırakılan tarafa velayet hakkı verilir. Böylece velayet hakkını, çocuk yanında olan ebeveyn kullanacaktır. Medeni Kanun’da boşanmadan sonra velayetin tek bir eşe verilmesi gerektiğine dair düzenleme vardır. Yargıtay uygulamasında da boşanma durumunda velayetin ortak kullanılmasının kamu düzenine aykırı olduğu yönünde kararlar verilmekteydi.
Boşanma davasında çocuğun velayetinin taraflardan birine bırakılması ile bırakılan taraf velayeti tek başına üstlenmektedir. Bu durumda diğer tarafın çocuğun bakımı, eğitim ve öğretimi gibi alanlarda söz sahibi olması engellenmektedir. Ülkemizin taraf olduğu Uluslararası sözleşmeler ve son dönemde verilen Yargıtay kararları sonrasında ise, eşler boşansa dahi ortak velayet söz konusu olacaktır.
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Ek 7 numaralı Protokolün Türkiye tarafından onaylanmasıyla, 24.03.2016 tarihinden itibaren “boşanma sonrası ortak velayet”, hukuk sistemimize girmiştir. Protokolün 5. maddesinde; “Eşler evlilik bakımından, evlilik süresince ve evliliğin bitmesi halinde, kendi aralarında ve çocuklarıyla olan ilişkilerinde, özel hukuk niteliği taşıyan hak ve sorumluluklar açısından eşittir.” hükmü yer almaktadır. Bu hükme göre, her ne kadar Medeni Kanunda bu yönde bir düzenleme yapılmamış olmasa da, Anayasa 90. maddesi delaletiyle, boşanma sonrasında da ortak velayet söz konusu olabilecektir.
Evlilik dışında doğan çocuk açısından ortak velayet mümkün müdür?
Evlilik dışı doğan çocuğun velayet hakkı kural olarak anneye aittir. Ancak yukarıda bahsedilen Uluslararası Sözleşme gereği evlilik dışında doğan çocuğun, ilk etapta babalık için tanınma işlemi sonrasında, velayet hakkının anneden kaldırılıp ortak velayet şeklinde düzenlenmesi talep edilebilecektir.
Ortak velayet sonradan açılacak dava ile mümkün müdür?
Velayet konusunda “çocuğun üstün yararı” ilkesi kapsamında, değişkenlik unsuru önem arz etmektedir. Şartların çocuğun aleyhine olması veyahut lehine gelişeceği durumlar neticesinde velayet hakkında da yeni bir karar alınması söz konusu olabilir. Nitekim Medeni Kanun’un 351. maddesine göre, durumun değişmesi ile velayet hakkının da değişebileceğini öngörmüştür. Burada en önemli unsur, ortak velayet şartlarının sağlanmış olmasıdır. Bu şartların sağlanması ile birlikte velayet hakkında açılacak dava ile ortak velayet hakkında yeniden karar verilmesi istenebilecektir.
Ortak Velayetin Kaldırılması ?
Ortak velayet kararının verilebilmesi için ebeveynlerin ikisinin de ortak velayeti istemeleri gerekmektedir. Ayrıca çocuğun yaşayacağı mutad mesken ve diğer ebeveyn ile görüşme saatleri belirlenmeli ve bu konularda da anlaşılması gerekmektedir. Ayrıca boşanmadan sonra da ortak velayet davası açılabilmesi için kanunlarımızda bir engel bulunmamaktadır. Ortak velayet kararı, anne ve babanın yükümlülüklerini yerine getirmediği durumlarda veya ebeveynlerden birinin mahkumiyet cezası aldığı takdirde mahkeme kararıyla sona erebilir.
Sonuç olarak boşanma davalarında özellikle çocukların velayetinin verilmesi aşamalarının çok sancılı bir süreç olduğu düşünüldüğünde ortak velayet kurumunun bu süreci hafifleteceği dolayısıyla çocuğun ve tarafların bu sıkıntılı süreçten daha az etkileneceği görüşündeyiz.
Ortak Velayet Talep Dilekçesi
Ortak velayet talebinizi boşanma davasında yada sonrasında talep edebilirsiniz. Ayrıca ortak velayet kararının kaldırılması içinde mahkemeden talepte bulunabilirsiniz
Sonuç olarak boşanma davalarında özellikle çocukların velayetinin verilmesi aşamalarının çok sancılı bir süreç olduğu düşünüldüğünde ortak velayet kurumunun bu süreci hafifleteceği dolayısıyla çocuğun ve tarafların bu sıkıntılı süreçten daha az etkileneceği görüşündeyiz.
Ortak velayet dezavantajları,
Ortak velayet karar örneği,
Boşanmalarda ortak velayet nedir,
Ortak velayette şehir değişikliği,
Ortak velayet yasası ne zaman çıkacak,
Ortak Velayette çocuğun yaşı,
Almanya ortak velayet,
Ortak velayet dilekçe örneği,
