Doğumla Türk Vatandaşlığı Kazanılması
Türk vatandaşlığı 2 şekilde kazanılabilir:
- Doğumla
- Sonradan kazanma
Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancıların başvurabileceği birden fazla yol vardır.
Doğumla Kazanılan Vatandaşlık
Soy bağı veya doğum yeri esasına göre kendiliğinden kazanılır. Doğumla kazanılan vatandaşlık doğum anından itibaren hüküm ifade eder.
- Türkiye içinde veya dışında Türk ana veya baba evlilik birliği içerisinde doğan çocuk Türk vatandaşıdır.
- Türk vatandaşı ana ve yabancı babadan evlilik birliği dışında doğan çocuk Türk vatandaşıdır.
- Türk vatandaşı baba ve yabancı anadan evlilik birliği dışında doğan çocuğun Türk vatandaşı olması için soy bağının kurulması gerekir.
- Türkiye’de doğan ve yabancı ana ve babasından dolayı doğumla herhangi bir ülkenin vatandaşlığını kazanamayan çocuk, doğumdan itibaren Türk vatandaşıdır. Aynı zamanda Türkiye’de bulunan çocuğunda aksi sabit olmadıkça Türkiye’de doğmuş sayılır.
Sonradan Kazanılan Vatandaşlık
Sonradan kazanılan vatandaşlık
MADDE 9 – (1) Sonradan kazanılan Türk vatandaşlığı, yetkili makam kararı veya evlat
edinilme ya da seçme hakkının kullanılması ile gerçekleşir.
- Yetkili makam kararı ile Türk vatandaşlığı kazanılması: Türk vatandaşlığı kanunda belirlenen şartları taşımak suretiyle kazanılabilir. Ancak kanundaki şartların taşınması Türk vatandaşlığının kazanılması için mutlak bir hak vermez. Yani her kanundaki şartları taşıyan yabancının Türk vatandaşlığını kazanacağı kesin değildir.
Kanunda aranan şartlar şunlardır:
Kendi millî kanununa, vatansız ise Türk kanunlarına göre ergin ve ayırt etme gücüne sahip olmak,
Başvuru tarihinden geriye doğru Türkiye’de kesintisiz beş yıl ikamet etmek, (Bu ikamet süresi içerisinde toplam 12 aydan fazla Türkiye dışında bulunmamalıdır.)
Türkiye’de yerleşmeye karar verdiğini davranışları ile teyit etmek,
Genel sağlık bakımından tehlike teşkil eden bir hastalığı bulunmamak,
İyi ahlak sahibi olmak,
Yeteri kadar Türkçe konuşabilmek,
Türkiye’de kendisinin ve bakmakla yükümlü olduğu kimselerin geçimini sağlayacak gelire veya mesleğe sahip olmak,
Millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak, şartları aranır.
Yetkili makam kararı ile Türk vatandaşlığının kazanılmasının geçerliliği ve sonuçları
Türk vatandaşlığının kazanılmasına ilişkin kararlar, karar tarihinden itibaren hüküm ifade eder. Sadece anne veya babasının velayeti altında bulunan çocuk, diğer eşin muvafakat etmesi halinde Türk vatandaşlığını kazanır. Eşin rıza göstermemesi halinde hakim kararıyla işlem yapılabilir. Ancak anne ve baba Türk vatandaşlığını birlikte kazanmışsa çocuklarda kazanır. Ancak anne veya babası ile Türk vatandaşlığını kazanmayan çocuk, ergin olduktan sonra genel vatandaşlık şartlarını taşıması gerekir. (TVK 11) Yetkili makam kararıyla eşin Türk vatandaşlığını kazanması diğer eşin vatandaşlığını etkilemez.
Türk Vatandaşlığı
Milli güvenlik bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak şartıyla Türkiye’de kesintisiz 5 yıl ikamet şartı aranmaksızın Türk vatandaşlığı Bakanlık kararıyla yeniden kazanılabilir. Bu kişiler şunlardır:
- Çıkma izni ile Türk vatandaşlığını kaybedenler
- Ana veya babalarına bağlı olarak Türk vatandaşlığını kaybeden çocuklar ergin olmalarından itibaren 3 yıl içerisinde seçme hakkını kullanarak Türk vatandaşlığını kazanabilirler. Eğer bu süre içerisinde seçme hakkı kullanılmamışsa Bakanlık kararıyla yeniden kazanılabiir.
Türk vatandaşlığının ikamet şartı aranmaksızın yeniden kazanılması
MADDE 13 – (1) Millî güvenlik bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak
şartıyla aşağıda belirtilen kişiler Türkiye’de ikamet etme süresine bakılmaksızın, Türk
vatandaşlığını Bakanlık kararıyla yeniden kazanabilirler.
a) Çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler.
b) Ana veya babalarına bağlı olarak Türk vatandaşlığını kaybedenlerden 21 inci
maddede öngörülen süre içerisinde seçme hakkını kullanmayanlar.
- Türk Vatandaşlığının Evlat Edinilme İle Kazanılması
Bir Türk vatandaşı tarafından evlat edinilen yabancı, evlat edinme karar tarihinden itibaren Türk vatandaşlığını kazanabilir. Bunun için 2 şart vardır:
- Milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir halin bulunmaması
- Evlat edinilen yabancının ergin olmaması.
- Türk Vatandaşlığının Seçme Hakkı İle Kazanılması
Türk vatandaşlığından çıkma izni alan ana veya babalarına bağlı olarak Türk vatandaşlığını kaybeden çocuklar ergin olmalarından itibaren 3 yıl içerisinde seçme hakkını kullanmak suretiyle Türk vatandaşlığını kazanabilir.
Doğumla Türk Vatandaşlığı Kazanılması
Stajyer Av. Merve ÇATAR
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
