Ecrimisil Davası | İstanbul Hukuk Bürosu
Ecrimisil Kavramı
Ecrimisil kelime anlamı olarak; işgal edilen taşınmazdan işgal olunan zararın hak sahibine iade edilmesi gereken tutar demektir.
Ecrimisil Davası
Haksız işgal nedeniyle taşınmaz üzerindeki haklarını istediği gibi kullanamayan kişilerin işgal edenlere karşı açtıkları tazminat davasıdır. Taşınmazı işgal eden kişinin bu taşınmazdan ekonomik gelir elde etmesi veya kazanç sağlama niyetinin bulunması da ecrimisil talep edilmesini gerektirmektedir. Ecrimisil davasında kötü niyet bulunması bu şekilde tespit edilmektedir.
Taşınmaz / taşınmazları işgal eden kişi / kişilerden sebep oldukları haksız fiil neticesinde, tazminat ödemeleri talep edilmektedir.
Ecrimisil Davasının Açılması
Ecrimisil davası işgale uğramış taşınmaz üzerinde hak sahibi olan kişiler tarafından açılmaktadır. Birden fazla pay sahibi olan kişilerin her birinin ecrimisil davası açma hakkı bulunmaktadır. Bir taşınmaz üzerinde bulunan mirasçıların sadece biri ecrimisil davası açabilmektedir. Diğerlerinden izin veya imza almasına gerek bulunmamaktadır. Ecrimisil davasında taşınmaz üzerindeki hakların korunamamasının yanında, haksız şekilde taşınmaz üzerinden kar elde etmek de dava sebebi olmaktadır.
Ecrimisil davası kararı neticesinde, haksız fiil sayılan taşınmaz işgali sonucunda davayı açan tarafın / taşınmaz sahibinin dava için gerekli tüm şartları ispatlayarak mahkemeye sunması gerekir.
Ecrimisil Davası Açabilmek İçin Oluşması Gereken Talep Şartları
- Haksız işgalin varlığı
- Taşınmazı işgal eden kişinin kötü niyeti
- Zararın meydana gelmesi
- Haksız işgal ile zarar arasında illiyet bağının bulunması
Zamanaşımı Süresi
Ecrimisil davasının zamanaşımı süresi, haksız fiil olarak tanınmış olmasına rağmen 5 yıl sürmektedir. Haksız fiilin oluşmasından itibaren 5 yıl içerisinde dava açılması gerekmektedir.
Ecrimisil davasının açılabilmesi için gerekli şartların arasında ispatlanamayan konular olduğunda da zamanaşımı süresi işlemektedir.
Ecrimisil Davası | İstanbul Hukuk Bürosu
Karar Aşaması Öncesi
Ecrimisil davasının karar aşamasından önce gerekli belge ve ispat amaçlı evraklar toplandıktan sonra, keşif çalışmaları gibi deliller toplanmaktadır. Mahkemeye sunulan belgeler neticesinde bilirkişi heyeti keşif çalışmaları yapmaktadır. Çalışmalar sonucunda elde edilen nihai karar taraflara açıklanmaktadır.
İşgal
Ecrimisil, Türk Hukukunda detaylı bir şekilde düzenlenmektedir. HTİH Yönetmelik m.4 uyarınca “İdare, izni ve haberi olmadan hazineye ait bir taşınmazın işgal yolu veya haksız tasarruf yolu ile 3. kişilere geçmesi neticesinde de ecrimisil tazminatı talep edebilir.” İlgili yönetmelik e bendi uyarınca aleyhinde tazminata hükmedilecek ve işgalci kabul edilen kişiler sayılmıştır; “ele geçiren, malı kullanan, malı elinde tutan”
Bir malı tasarruf sahibinin izni veya haberi olmadan, bu hallerde bulunduran kişi veya tüzel kişi işgalci statüsündedir.
İşgal neticesinde hükmedilecek tazminat, haksız işgal tazminatıdır. Tazminat şunları kapsar;
- Haksız işgal neticesinde ortaya çıkan zarar
- Kullanmadan doğan zarar
- Yoksun kalınan kar
İşgal edenden istenecek tazminatta bir zararın meydana gelme koşulu aranmamaktadır. Mahkeme, zararın mevcut olmaması halinde dahi tazminata hükmedebilecektir.
Ecrimisil, bir malı tasarruf sahibinin izni olmadan kullanan kişiye veya kamuya ait olan hazine malını fuzuli işgal sureti ile kullanan kişiye karşı olarak, mahkemeden talep edilir.
Ecrimisil Davası Açılmadan Önce Yapılması Gereken Durum
Ecrimisil davası açılmadan önce, malı kullanmasına rıza gösterilmeyen kişiye karşı haksız işgal bedeli istenmelidir. Tasarruf sahibi kişi bunu, o kişiye bir ihtarname göndererek yapabilecektir. Daha sonra ise bu dava açılabilecektir.
Devlet Malının Kullanılmasında Ecrimisilin Ödenmesi ve İtiraz
Ecrimisilin ödenmesinde temel alınan kanun 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’dur. Kişi aleyhinde hükmedilen haksız işgal tazminatını ödemeyi kabul eder, susar veya itiraz etmezse %20 indirimden yararlanır. Bu bedeli nakit öderse de %15 ek bir indirimden daha faydalanır. Sadece kişinin rızası dâhilinde gerçekleşen tahsilatta uygulanır. Eğer kişi aleyhinde hükmedilen tazminata rıza göstermezse 6183 Sayılı kanunda belirtilen usuller uyarınca tahsil gerçekleşecektir.
Ecrimisilin taksitle ödenme imkânı da bulunmaktadır. Taksitle ödenme durumunda yasal faiz oranınca faiz uygulanması vardır.
Ecrimisilde, taksitlerle ödenme kararlaştırılırsa ve taksitlerden sadece bir tanesi dahi ödenmezse, kalan tüm taksitler muaccel hale gelecektir.
Ecrimisil Davası | İstanbul Hukuk Bürosu
Haksız Şekilde İşgal Kavramı
İşgal edilen taşınmazın sahibi ile bir akit kurulmamış ya da kişinin rızasının alınmamış olmasına rağmen haksız yere kullanmaktır. Bir bedel ödenmeden yararlanmadır. Bu duruma maruz kalan mülk sahibi mahkemeye başvurarak bu haksız işgalin kaldırılması ve bedelinde bir tazminatın tarafına verilmesi için dava açabilecektir.
İtiraz
Ecrimisil ihbarnamesi, ilgiliye tebliğ edildikten sonra, mevcut bir hata varsa buna karşı 30 gün içerisinde itiraz edilebilir. Yapılan itirazlar, komisyon tarafından incelenerek 30 gün içerisinde karara bağlanır. Kararın verilmesinden itibaren 15 gün içerisinde ise bu karar ilgiliye tebliğ edilir. Bu işlemler tümüyle gerçekleştikten sonra ilgilinin, o idareye itiraz hakkı tükenmiş olur. Ancak bu süreçte ise iptal davası açma hakkı gündeme gelecektir. Bu iptal davası, taşınmazın bulunduğu yerdeki idare mahkemesinde açılabilecektir.
Ecrimisil davası öncesinde, bedelin ihtarname yolu ile davalıdan istenmesinin istisnaları:
- Mevcut taşınmazın kamuya ait olması,
- Taşınmazın; bağ, bahçe, doğal ürün tedarik edilen bir üretim tesisi, işyeri, konut veya kira getirisi olan bir taşınmaz olması,
- Taşınmazın paylı mülkiyete konu bir taşınmaz olması ve işgal ettiği iddia edilen paydaşın, taşınmazın tamamında tek başına hak iddia etmesi veya diğer paydaşları tanımaması,
- Paydaşların, kullanım anlaşması ile mevcut taşınmazda yararlanacakları bölümleri ayırmaları
Bu istisnalarda, bedel talep edilmeden dava açılabilecektir. Bu istisnaların haricindeki her durumda intifadan men hususu aranacaktır.
Ecrimisil Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme
Ecrimisil davasının konusu bir malvarlığıdır. Bu sebeple davaya bakmaya görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemeleri’dir. Yetki hususunda, genel yetki söz konusudur. HMK’da düzenlenen hükümler uyarınca yetkili mahkeme, davaya konu olan taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir.
Zamanaşımı
Kanun koyucu, bu dava için 5 yıllık bir zamanaşımı öngörmüştür. 5 yıl içerisinde istenmeyen tazminat hak kaybına neden olmaktadır. 5 yıllık süre içerisinde meydana gelebilecek her türlü zarar talep edilebilir.
Ecrimisil Bedeli Nasıl Hesaplanır?
Ecrimisil davası ile istenen tazminat açısından ve daha öncesinde talep edilen intifadan men hususunda, taşınmazın değerini birçok faktör etkilemektedir. Bunlar;
- Taşınmazın imar durumu,
- Taşınmazın yüzölçümü,
- Taşınmazın niteliksel özellikleri,
- Taşınmaz eğer bir tarım arazisi ise verimi,
- Taşınmazın kamu hizmetlerinden yararlanma durumu,
- Taşınmazın bulunduğu konum,
- Taşınmazdan elde edilebilecek gelir,
- Emsal taşınmazların mevcut kira gelirleri
Ecrimisil Davası | İstanbul Hukuk Bürosu
Stajyer Av. İrem Berçem Arikan
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
