Yedieminliği Suistimal Davası
Muhafaza Görevini Kötüye Kullanma Suçu Nedir?
Muhafaza görevini kötüye kullanma suçunun bir diğer adı, yedieminliği suistimaldir.
Rehinli, hacizli veya herhangi bir şekilde el konmuş olan mal, resmi kurumlar tarafından malı koruması ve saklanması için yediemine bırakılır. Yedieminin bu mallar üzerinde sorumluluğuna aykırı olarak amaç dışında tasarrufta bulunması halinde muhafaza görevini kötüye kullanma suçunu işlemiş olur.
Malın yediemine teslim edilmesindeki amaç; hacizli, rehinli veya herhangi bir şekilde el konulan malın muhafaza edilmesidir.
Muhafaza görevini kötüye kullanma
TCK Madde 289- (1) Muhafaza edilmek üzere kendisine resmen teslim olunan rehinli veya hacizli veya herhangi bir
nedenle el konulmuş olan mal üzerinde teslim amacı dışında tasarrufta bulunan kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis ve üç bin
güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Kişinin bu malın sahibi olması halinde, verilecek ceza yarı oranında indirilir.
Yedieminin malı;
- satması,
- başkasına vermesi,
- zarar vermesi,
- bozması,
- kaybetmesi,
- tüketmesi,
- yetkili dairelerin malı geri istemesine rağmen, teslimden kaçınması,
durumunda muhafaza görevini kötüye kullanmış olur. Ancak bu haller sınırlı sayıda değildir. Çünkü kanun maddesinde yedieminin hangi tasarruflarda bulunması halinde suç oluşacağı tek tek sayılmamıştır.
Muhafaza Görevini Kötüye Kullanma Suçunda Cezayı Artıran ve Azaltan Haller
- Suç konusu olan eşyanın kovuşturma başlamadan önce geri verilmesi, geri verilmesi mümkün değilse bedelinin ödenmesi halinde verilecek cezaların beşte dördü indirilir.
- Muhafaza edilmek üzere kendisine resmen teslim olunan rehinli veya hacizli veya herhangi bir nedenle
el konulmuş olan malın dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranması nedeniyle kaybolmasına veya bozulmasına neden
olunmuşsa, adlî para cezası ile cezalandırılır. - Soruşturma veya kovuşturma kapsamında el konulan eşyayı amacı dışında kullanılmışsa, bir yıla
kadar hapis cezası verilir.
Muhafaza görevini kötüye kullanma suçu hem kasten işlenebilir hem de taksirle işlenebilir. Taksirle işlenmesi hali yedieminin dikkat ve özensizliği dolayısıyla malın kaybolmasına veya bozulmasına sebep olmasıdır. Bu durumda verilecek ceza adli para cezası olarak düzenlenmiştir.
Muhafaza Görevini Kötüye Kullanma Suçu Kim Tarafından İşlenebilir?
Muhafaza görevini kötüye kullanma suçu herkes tarafından işlenemez. Suç ancak yediemin görevini icra eden bir kişi tarafından işlenebilir.
Muhafaza Görevini Kötüye Kullanma Suçu Şikayet ve Uzlaşama Var Mıdır?
Muhafaza görevini kötüye kullanma suçu, şikayete bağlı değildir. Şikayet olmaksızın savcılık tarafından kendiliğinden soruşturma başlatılır. Dolayısıyla şikayetten vazgeçme diye bir şey söz konusu değildir.
Aynı zamanda suç, uzlaşma kapsamında olan suçlardan da değildir.
Muhafaza Görevini Kötüye Kullanma Suçunda Zamanaşımı Süresi Ne Kadar?
Muhafaza görevini kötüye kullanma suçunun soruşturulması ve kovuşturulması için 8 yıllık zamanaşımı süresi vardır. Bu süre suçun işlenmesinden itibaren başlar. 8 yıllık süreden sonra suç için ilgili soruşturma başlatılamaz.
Muhafaza Görevini Kötüye Kullanma Suçunda Etkin Pişmanlık Var Mıdır?
TCK Madde 289/2- suçun konusunu oluşturan eşyayı kovuşturma başlamadan önce geri veren veya bunun
mümkün olmaması halinde bedelini ödeyen kişi hakkında verilecek cezaların beşte dördü indirilir.
İlgili kanun maddesinin 2. fıkrasında düzenlenmiştir. Muhafaza görevini kötüye kullanan yedieminin, suç konusu eşyayı kovuşturma başlamadan önce geri veren veya bunun mümkün olmaması halinde bedelini ödeyerek, “etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanabilir. Etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanılması halinde verilecek cezaların beşte dördü indirilir.
Muhafaza Görevini Kötüye Kullanma Suçu Adli Para Cezasına Çevrilebilir Mi?
Muhafaza görevini kötüye kullanma suçundan dolayı verilecek cezanın 1 yılın altında kalması halinde verilen hapis cezası, adli para cezasına çevrilebilir.
Muhafaza Görevini Kötüye Kullanma Suçunda Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararı Verilebilir Mi?
Muhafaza görevini kötüye kullanma suçundan dolayı verilecek cezanın 2 yılın altında kalması halinde hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilir. Ancak hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmesi için diğer şartlarında oluşması gerekir. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmesiyle birlikte kişiye verilmiş olan ceza uygulanmaz. 5 yıllık denetim süresine tabi tutulur. 5 yıllık denetim süresi içerisinde verilen yükümlülüklere uyulması halinde cezanın bütün sonuçları hiçbir sonuç doğurmayacak şekilde ortadan kalkar.
Yedieminliği Suistimal Davası
Stajyer Av. Merve ÇATAR
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
