Mülkiyetin Kamuya Geçirilmesi
Mülkiyetin Kamuya Geçirilmesi Nedir?
Mülkiyetin kamuya geçirilmesi, Kabahatler Kanunu Madde 18 de yaptırım türü olarak düzenlenmiştir.
(1) Kabahatin konusunu oluşturan veya işlenmesi suretiyle elde edilen eşyanın mülkiyetinin kamuya geçirilmesine, ancak kanunda açık hüküm bulunan hallerde karar verilebilir.
(2) Mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin karar, eşyanın;
a) Kullanılmaz hale getirilmesi,
b) Niteliğinin değiştirilmesi,
c) Ancak belli bir surette kullanılması,
Koşullarından birinin yerine getirilmesine bağlı olarak belli bir süre geciktirilebilir. Belirlenen süre zarfında koşulun yerine getirilmemesi halinde eşyanın mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilir.
(3) Mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin karar kesinleşinceye kadar ilgili kamu kurum ve kuruluşu tarafından eşyaya el konulabileceği gibi; eşya, kişilerin muhafazasına da bırakılabilir.
(4) Eşyanın mülkiyeti, kanunda açık hüküm bulunan hallerde ilgili kamu kurum ve kuruluşuna, aksi takdirde Devlete geçer.
(5) Eşyanın mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilebilmesi için fail hakkında idarî para cezası veya başka bir idarî yaptırım kararı verilmiş olması şart değildir.
(6) Kaim değerin mülkiyetinin kamuya geçirilmesine de karar verilebilir.
(7) Mülkiyeti kamuya geçirilen eşya, başka suretle değerlendirilmesi mümkün olmazsa imha edilir.
(8) Mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin karar, kesinleşmesi halinde yerine getirilir.
Mülkiyetin Kamuya Geçirilmesi
Genel Olarak Mülkiyetin Kamuya Geçirilmesi
İdari yaptırım mahkeme kararı olmadan, yasalar tarafından verilen yetkiye dayanarak idare hukukuna has usullerle idarenin uyguladığı yaptırımlara denmektedir. İdare tarafından yapılan tüm işlemler kabahatler hukuku bakımından yaptırım niteliğindedir. İdarenin kabahatler kanununda kabul edilen kabahat oluşturan fillere karşı da öngördüğü iki çeşit yaptırım türü vardır. Bunlar idari para cezası ve mülkiyetin kamuya geçirilmesidir.
Mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımı kabahati işleyen kişinin kabahati işlerlerken kullandığı eşyanın mülkiyetinin devlete geçirilmesidir. Bu yaptırıma konu olan eşya ya kabahatin konusu olan eşyadır ya da kabahatin işlenmesiyle elde edilen eşyadır. Kabahatler Kanunu madde 18/2 de mülkiyeti kamuya geçirilecek eşyanın kullanılamayacak duruma getirilmesi, niteliğinin değiştirilmesi veya sadece belli bir şekilde kullanılması koşullarının gerçekleştirildiği hallerde, mülkiyetin kamuya geçirilmesinin karar verilmeyeceği düzenlenmiştir.
Yargıtay kararlarına göre avlanma esnasında kullanılan aracın ” kabahatin konusunu teşkil etmesi veya kabahatin işlenmesi suretiyle elde edilen eşya” niteliğinde olmaması sebebiyle mülkiyetin kamuya geçirilmesine karar verilemeyeceği bu nedenle kararın bozularak aracın iadesine karar verilmiştir.
Kabahatin konusunu oluşturan eşya ancak Kabahatler Kanunu Madde 4 deki kanunilik ilkesi gereğince kanunda belirtilmişse mülkiyeti kamuya geçirilebilir. Kanunda belirtilmeyen eşyaların mülkiyeti kamuya geçirilemez.
Eşyanın mülkiyetinin kamuya geçirilmesi kanunda belirtilen idari kurul, makam veya kamu görevlileri tarafından verilir. Yetki açıkça bir idari kurula verilmemişse kamu kurum ve kuruluşun en üst amiri tarafından verilir.
Yargıtay Kararları
7. Ceza Dairesi 2020/5357 E. , 2021/3890 K.
Katılan … İdaresi vekilinin sanığın eyleminin kabahat oluşturmadığı gerekçesiyle verilen idari yaptırım kararına yönelik temyiz istemine ilişkin incelemede; Sanığın işlettiği tütüncü dükkanında yapılan aramada 7400 adet doldurulmuş sigara ele geçirilmesi, makaronların ve tütünün kaçak olmadıklarının tespit edilmesi şeklinde gerçekleşen olayda; Sanık hakkında 5607 sayılı Yasaya muhalefet suçundan dava açıldığı, mahkemece eylemin 4733 sayılı Yasanın 8/5-o maddesinde belirtilen ve idari yaptırım gerektiren kabahat oluşturduğundan bahisle sanığın idari para cezası ile cezalandırılmasına karar verildiği anlaşılmış ise de; idari para cezasının miktarına göre 5326 sayılı Yasanın 20/2-c maddesinde yazılı soruşturma zamanaşımının tamamlanmış bulunduğu gözetilmeden yargılamaya devamla yazılı şekilde hüküm kurulması, Yasaya aykırı, katılan … İdaresi vekilinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görüldüğünden hükmün 5320 sayılı Yasanın 8/1. maddesi gereğince yürürlükte bulunan 1412 sayılı CMUK’nun 321.maddesi uyarınca BOZULMASINA, 5326 sayılı Yasanın 20/2-c maddesinde yazılı soruşturma zamanaşımının dolmuş olması karşısında sanık hakkında İDARİ PARA CEZASI VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA, doldurulmuş sigaraların MÜLKİYETİNİN KAMUYA GEÇİRİLMESİNE, 10.03.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
Mülkiyetin Kamuya Geçirilmesi
Stajyer İrem ÇELİK
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
