Parada Sahtecilik Suçu
Parada sahtecilik suçu TCK m. 197’de kamu güvenine karşı suçlar bölümünde düzenlenmiştir.
Kanun koyucu bu suçu kamu güvenine karşı işlenen suçlar altında düzenleyerek suçla korunan hukukî değerin kişilerin mülkiyet hakkı değil, toplumun tedavüldeki paralara duyduğu güven olduğunu kabul etmiştir.
5237 sayılı TCK’daki suç tipi, 765 sayılı TCK’daki parada sahtecilik suçundan farklı unsurlara sahiptir. Bu farklılıktan hareketle bu suç tipinde özellikle maddî ve manevî unsur bakımından ve nitelikli haller bakımından birtakım değişikliklerin yapılması ihtiyacı bulunmaktadır.
Çalışmada hem Türk hem de Alman öğreti ve içtihatlarından faydalanılarak mevcut suç tipinde yapılması gereken değişikliklere ilişkin önerilere, mevcut düzenlemenin yorumlanmasına ve uygulamadaki sorunlu noktaların çözümüne ilişkin değerlendirmelere yer verilmiştir.
suça ilişkin verilecek ceza; “kamu güveni”, “para tedavülünün düzenliliği” kavramlarını korumaktadır.
Parada sahtecilik suçunun ayrıntısına geçmeden önce, para ve para sayılan varlıklar ile sahtecilik kavramlarını irdelemek gerekmektedir.
Şöyle ki; parada sahtecilik bildiğimiz manada paranın yanında, Türk Ceza Kanunu 198. Maddesinde de zikredildiği gibi; “Devlet tarafından ihraç edilip de hamiline yazılı bonolar, hisse senetleri, tahviller ve kuponlar, yetkili kurumlar tarafından çıkarılmış olup da kanunen tedavül eden senetler, tahviller ve evrak ile milli ziynet altınları, para hükmündedir.” Buna göre ilgili maddede geçen para yerine geçen varlıklar da para hükmündedir ve bu suçun oluşumunda etkili olmaktadır.
Sahteciliğin, “sahih olmama” ve “gerçek veya doğru olmama” gibi anlamları olsa da parada sahteciliğin sahih olmama noktasında önem kazandığını söylemek faydalı olacaktır. Sahtecilik fiili, hileli eylem ve işlemle; kamu güveni veya bir menfaat ihlaline yönelik bir faaliyet olarak göze çarpmaktadır.
T.C Anayasası 87. Maddede meclisin görevleri içerisinde “para basmak” yer almaktadır. Bu da para basmanın devlet eliyle devlet görevlilerince basılmasını içermektedir. Buna aykırı para basma faaliyeti anayasal güvence altına alınmıştır.
Parada sahtecilik suçuna “kalpazanlık” da denilmektedir. Türk Ceza Kanunu 197. Maddesinde yer alan parada sahtecilik suçunda, 5 ayrıntı söz konusudur; bu suç için parayı sahte olarak “üreten”, “ülkeye sokan”, “nakleden”, “muhafaza eden” veya “tedavüle koyan kişi”lerden herhangi biri bu suçun faili olabilmektedir. Bunun yanında paranın ülkemizde veya başka bir ülkede “tedavül gücü” olan bir para olması gerekmektedir.
Parada sahtecilik suçuna verilecek ceza; 2 yıl ile 12 yıl hapis ve on bin gün adli para cezasıdır. Bu suça ilişkin iki tane nitelikli hal öngörülmüştür. Bunlardan ilki; “sahte parayı bilerek kabul eden” kişi için 1 ile 3 yıl arası hapis ve adli para cezası öngörülmüştür. İkincisi ise; “sahteliğini bilmeden kabul ettiği parayı bilerek tedavüle koyan kişi” için 3 aydan 1 yıla hapis cezası ön görülmüştür.
Parada Sahtecilik Suçunda Seçimlik Hareketler
Sahte Para Üretme; Milli veya yabancı paranın taklit edilerek yada Tağyir edilerek (değiştirilerek) bir benzerinin üretilmesi eylemidir.
Sahte Parayı Ülkeye Sokma veya Nakletme; Ülkeye sokmak eylemi, neticesi harekete bitişik bir eylemdir. Sahte olarak üretilmiş olan paranın ülkeye sokulduğu anda suç tamamlanacaktır. Nakletmek eylemi ülke içerisinde sahte paraların bir yerden başka bir yere götürülmesi anlamını taşıyabileceği gibi sahte parayı yurtdışına çıkarmak anlamına (ihraç etmek) da gelebilecektir.
Sahte Parayı Muhafaza Etme; Muhafaza etmek, failin sahte parayı fiilen kendi tasarruf yetkisi içerisinde tutmasıdır. Bu eylemin cezalandırılma sebebi ise paranın her an tedavüle konabilme ihtimali nedeniyledir.
Sahte Parayı Tedavüle Sokma; Tedavüle koymak eylemi parada sahtecilik suçunun asıl görünüş şeklidir. Genellikle bu hareket ile suç ortaya çıkmaktadır.
Sahte Parayı Kabul Etme; Sahte olduğu bilinen paranın bu özelliğinin bilinerek kabul edilmesidir.
Sahteliğini Bilmeden Kabul Ettiği Parayı Bu Niteliğini Bilerek Tedavüle Koymak: Sahteliğini bilmeden kabul ettiği paranın bu niteliğini bilerek tedavüle koymak eylemi birleşik hareketli bir suçtur. Failin bu suçu işleyebilmesi için iki farklı eylemi gerçekleştirmesi gerekmektedir. İlk aşamada sahteliğini bilmeden parayı kabul etmiş olması; bunun ardından da adeta bu paradan zarar etmeksizin kurtulmak adına ya da başka bir saikle bu sahte parayı tedavüle koyulmasıdır.
Parada Sahtecilik Suçunda Aldatıcılık Özelliği
Paranın sahte olarak üretildiğinden söz edebilmek için aldatma (iğfal) kabiliyeti de bulunması gerekmektedir.
Nitekim Yargıtay da sahte olarak üretilen paranın aldatma kabiliyetinin bulunmasını aramakta ve bunun tespiti için de sahte olarak üretildiği iddia edilen paraların T.C. Merkez Bankası’na gönderilmesi gerektiğini karara bağlamaktadır.
Parada sahtecilik suçundaki aldatma kabiliyeti bakımından sahte olarak üretilen paranın sıradan bir muhatabı objektif olarak aldatmaya yetecek bir nitelik taşıması gerekli ve yeterlidir.
Ancak paranın gerçek olmadığı ilk bakışta anlaşılabiliyor ise diğer bir anlatımla Doğrudan göze çarpan bir sahtelik söz konusuysa TCK m. 197’deki suç oluşmayacaktır.
Parada Sahtecilik Suçunda Şikayet ve Uzlaşma
Parada sahtecilik suçu şikayete tabi suçlardan değildir. Bu nedenle savcılık soruşturmayı resen (kendiliğinden) başlatacaktır. Yine parada sahtecilik suçu uzlaşmaya tabi değildir, bu nedenle uzlaşma prosedürleri de uygulanmayacaktır.
Parada Sahtecilik Suçunda Görevli Mahkeme
TCK nın 197/1 maddesindeki suç yönünden görevli mahkeme ağır ceza mahkemesi, TCK m.197/2-3 uyarınca yapılan yargılamalarda görevli mahkeme ise asliye ceza mahkemesidir.
Parada sahtecilik tutuklama
Sahte parayı bilerek kabul eden kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve adlî para cezası ile cezalandırılır (TCK md.197/2). Sahteliğini bilmeden kabul ettiği parayı bu niteliğini bilerek tedavüle koyan kişi, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır (TCK md.197/3).
Parada sahtecilik suçu etkin pişmanlık (TCK 201)
TCK 201. maddesi uyarınca, sahte olarak para veya kıymetli damga üreten, ülkeye sokan, nakleden, muhafaza eden veya kabul eden kişi, bu para veya kıymetli damgaları tedavüle koymadan ve resmi makamlar tarafından haber alınmadan önce, diğer suç ortaklarını ve sahte olarak üretilen para veya kıymetli damgaların üretildiği veya saklandığı yerleri merciine haber verirse, verilen bilginin suç ortaklarının yakalanmasını ve sahte olarak üretilen para veya kıymetli damgaların ele geçirilmesini sağlaması halinde, hakkında cezaya hükmolunmaz.
Sahte para veya kıymetli damga üretiminde kullanılan alet ve malzemeyi izinsiz olarak üreten, ülkeye sokan, satan, devreden, satın alan, kabul eden veya muhafaza eden kişi, resmi makamlar tarafından haber alınmadan önce, diğer suç ortaklarını ve bu malzemenin üretildiği veya saklandığı yerleri ilgili makama haber verirse, verilen bilginin suç ortaklarının yakalanmasını ve bu malzemenin ele geçirilmesini sağlaması halinde, hakkında cezaya hükmolunmaz.
Zamanaşımı
Parada sahtecilik suçu dava zamanaşımı, 197. maddenin birinci fıkrasında açıklanan suç açısından on beş yıl, ikinci ve üçüncü fıkralarında açıklanan suçlar açısından sekiz yıldır.
Parada sahtecilik suçu beraat, parada sahtecilik tutuklama, TCK 197/1, kalpazanlığın cezası, kalpazanlık suçu TCK, kalpazanlık nasıl yapılır.
Parada Sahtecilik Suçu Avukat İstanbul
Parada Sahtecilik Suçu
