Uluslararası Spor Federasyonları | Spor Hukuku 2023
SPOR HUKUKU
Spor hukuku, spor dallarındaki sporcuların, kulüp ve federasyonları ile ilgili olarak ortaya çıkan uyuşmazlıkları konu alan, spordan dolayı oluşan ilişkileri ve bu ilişkide yer alan gerçek ve tüzel kişileri kapsayan, kolektif ilişkileri inceleyen özel hukukun bir dalıdır. Ülkemizde güncel ve sosyal hayatta büyük yer kaplayan spor faaliyetleri, son yıllarda önemli bir disiplin haline gelmiştir. Aynı zamanda yıllardır devam eden uluslararası müsabakalarla birlikte sosyal olgu olmanın da ötesine geçmiş, devletler üstü bir otoriteye sahip olmuş bir alandır.
Dar anlamda spor hukuku;
-Sporcuların hakları ve yükümlülüklerini düzenleyen kuralları,
-Spor kuruluşlarının yapısını, faaliyetlerini ve aralarındaki ilişkileri,
-Antrenörler başta olmak üzere sportif yaşamı yönetenlerin eylemlerini, yükümlülüklerini ve sorumluluklarını,
-Spor gerçek ve tüzel kişilerinin davranışlarını,
-Sporda “fair play”i,
-Sporda yargı organlarının hukuki varlığını ve bunların ihtilafları usul ve esastan çözümleme kurallarını içerir.
Geniş anlamda spor hukuku;
-Bireyin spor yapma ve sportif faaliyetlere özgürce katılma hakkını,
-Sportif faaliyet ve ilişkilerinin sosyal güvenlik ve iş hukuku boyutunu,
-Profesyonel spor aktörlerinin hak ve ilişki düzenlemesini,
-Sporda şiddet, ceza, doping ve disiplin hukuku esaslarına giren eylemler gibi olumsuz davranışların önlenmesini,
-Sporda adalet ve barışın sağlanmasına yönelik her türlü önlem ve kurumu,
-Uluslararası spor yarışlarının yapılabilmesi için gerekli kişi, kurum, kuruluş ve devlet düzeyinde kuralları ve bunlar arasındaki ilişkiyi içerir.
Spor hukukunun kapsamı nedir?
Spor ile ilgili sponsorluk sözleşmeleri
Yayıncı kuruluşlarla yapılan sözleşmeler
Spor organizasyonları tarafından çalıştırılan personellerle ilgili çıkan uyuşmazlıklar
Spor organizasyonlarının kendi aralarında çıkan uyuşmazlıklar
Spor hakkında düzenleyici organların sporculara verdikleri disiplin cezaları ile ilgili uyuşmazlıklar
Uluslararası Spor Federasyonları
Uluslararası spor federasyonları, uluslararası düzeyde spor dallarının bütünlüğünden sorumludur. Uluslararası federasyonlar, Uluslararası Olimpiyat Komitesi tarafından tanınmış ve küresel çapta bir veya birkaç spor branşının yönetiminden, faaliyetlerinin organizasyonundan ve denetiminden sorumlu hükümetlerden bağımsız uluslararası kuruluşlardır. Uluslararası federasyonlar, yönetimsel düzeyde bağımsız bir yapıda, fair play ruhuna uygun olarak, spor organizasyonlarını düzenleyen, olimpiyat oyunlarını destekleyen ve sporcuların gelişimine çaba gösteren kuruluşlardır.
ULUSLARARASI OLİMPİYAT KOMİTESİ VE SPOR HUKUKU
IOC’NİN YAPMAK İSTEDİKLERİ – YAPABİLDİKLERİ
1. Spor yapmak bir insan hakkı mıdır ?
2. IOC’nin misyonunda önemli olan “Olimpik ateşkes” geçekleştirilebiliyor mu ?
3. Olimpik oyunlar siyasetten arındırılmış mıdır, arındırılabilir mi ?
4. Olimpiyatlardaki yarışmaların niteliği nedir ?
5. Amatörlük, olimpizmin prensiplerinden midir ?
6. Olimpiyatlara katılmak mı, finale kalmak mı, madalya almak mı önemlidir?
IOC’NİN OLMAK İSTEDİKLERİ – OLABİLDİKLERİ
1. Birleşmiş Milletler Teşkilatı ile Uluslararası Olimpiyat Komitesi ilişkileri.
2. Olimpik Şart’ın niteliği.
3. IOC’nin hukuki niteliği.
4. IOC’nin Teşkilatı – IOC üyeliği.
5. IOC’nin organları, yapılanması, gelirleri.
6. IOC, Olimpik oyunların sahibi.
7. Ulusal olimpiyat komiteleri.
8. Uluslararası spor federasyonları.
9. IOC ve Uluslararası hukuk.
Olimpik hareket, IOC’nin üst yetkileri ile yönetilen, düşünülmüş, organize edilmiş, evrensel ve devamlı bir eylemdir. Bu hali ile “Olimpik hareket” ile “sportif hareket” biri birlerinden farklı kavramlardır. Sportif hareket, bu genel isimlendirme ile spor dünyasının bütün aktörlerini herhangi bir tanımlanmış yapılandırma veya betimleme ifade etmeksizin bir araya getirirken, Olimpik hareket, IOC tarafından Olimpik Şart ile teşkilatlandırılmış olan belirli ve eylemsel bir hukuki varlığı ifade etmektedir.
Uluslararası Spor Federasyonları | Spor Hukuku 2023
Profesyonel Futbolcu Sözleşmesinin Hukuki Niteliği
İş Sözleşmesi: Uluslararası hukuk doktrini ve yargı içtihatlarında istikrarlı biçimde profesyonel futbolcu sözleşmesinin iş sözleşmesi (employment contract) niteliği taşıdığı vurgulanmıştır.
Uluslararası nitelik: Yabancılık Unsuru: Sözleşme taraflarının farklı tabiiyetlerde bulunması: Oyuncunun sözleşme imzaladığı kulübün mukim olduğu devletten farklı bir devletin vatandaşlığını taşıması durumunda, söz konusu oyuncu ve kulüp arasındaki sözleşmenin uluslararası niteliğe sahip olduğu (yabancılık unsuru taşıdığı), aksi durumda ulusal nitelikte olduğu kabul edilir.
Sözleşme Dönemi
Esaslı Unsurlar: Aşağıdaki şartlardan bir tanesinin dahi yokluğu, sözleşmenin geçersiz olmasına sebebiyet verir:
-Tarafların İsmi
-Tarafların İmzası
-Sözleşmenin Süresi
-Ücret Unsuru
-Sözleşmenin Amacı
-Tarafların Yükümlülükleri
-İşçinin İşverene Bağımlılığı
Sözleşmenin Süresi
FIFA Tüzüğünün 18/2 maddesinde profesyonel futbolcu sözleşmesinin asgari süresi, o sözleşmenin yürürlüğe girdiği tarihinden (effective date) sezonun sonuna kadar geçecek süre, azami süresi ise 5 yıl olarak belirlenmiştir. Belirtilenlerin dışında bir süreye tâbi tutulan sözleşmelere, ancak söz konusu sürelerin ilgili ulusal hukuk nizamına uygun olmaları durumunda izin verilir. Bunun yanında, 18 yaşın altındaki oyuncular 3 yıldan daha uzun süreli profesyonel sözleşme imzalayamaz. Daha uzun bir süreye atıf yapan hükümler geçersiz kabul edilir. Bu kural, tek taraflı uzatma opsiyonları bakımından da geçerlidir.
Milletlerarası Spor Tahkim Mahkemesi Nedir?
Milletlerarası Spor Tahkim Mahkemesi, bilinen adıyla CAS (Court Of Arbitration For Sport) 1984 yılında spor hukukunun en üst yargılama organı olarak kurulmuştur. Sporun evrenselleşmesiyle birlikte milletlerarası alanda spor hukuku uyuşmazlıklarının sayısı çok önemli düzeyde artış göstermiştir. Bu sebeple spor hukukundan doğan uyuşmazlıkların spor hukukunun ruhuna ve amacına uygun olarak bağımsız bir tahkim mahkemesi tarafından çözümlenmesi ihtiyacı doğmuştur.
İşte bu ihtiyaç Milletlerarası Spor Tahkim Mahkemesinin (CAS) kurulması ile giderilmiştir. CAS, milletlerarası spora hizmet veren ve spor hukukuna ilişkin her türlü uyuşmazlığı mümkün olan en kısa süre içerisinde çözmeye yetkili, kararları bağlayıcı ve bağımsız bir yargı kurumudur. Bu sayede spor hukuku uyuşmazlıkları tahkim yolu ile uzman kişiler tarafından oldukça hızlı bir şekilde çözümlenebilmektedir.
Yargılama yetkisi: DRC ve CAS
Yabancılık unsuru içermeyen profesyonel futbolcu sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklarda yargılama yetkisi ulusal makamlara aittir. Bu noktada TFF Uyuşmazlık Çözüm Kurulu (UÇK) ve Tahkim Kurulu yargılama yetkisine sahiptir 1 . Buna karşılık, yabancılık unsuru ihtiva eden sözleşmelere ilişkin uyuşmazlıklarda yargılama yetkisi ise FIFA Tüzüğünde ilk derecede FIFA Uyuşmazlık Çözüm Dairesi olarak belirlenmiş, DRC kararlarının CAS huzurunda temyiz edilebilir olması sağlanmıştır.
KULÜPLER AÇISINDAN HAKLI NEDENLE FESİH HALLERİ
-Oyuncunun Devamsızlığı
-Uyuşturucu Madde veya Doping Kullanımı
-Oyuncunun Kötü/ Uygunsuz Davranışları
Uluslararası Spor Federasyonları | Spor Hukuku 2023
