Mirasçılıktan çıkartma
Mirasçılıktan Çıkarma Ne Demektir?
Mirasçılıktan çıkarma, belirli koşullarda saklı paylı mirasçıları saklı paylarından da yoksun bırakma olarak tanımlanabilir. Mirasçılıktan çıkarılan saklı paylı mirasçı mirastan pay alamaz.
Mirastan ıskat müessesi yalnız saklı paylı mirasçılar için uygulama alanı bulur. Bu durum mirasbırakanın saklı payı olmayan yasal ya da iradi mirasçıları kendi iradesi ile mirastan mahrum bırakma imkânının olmasından kaynaklanır.
Ancak şu hususa dikkat çekilmelidir ki, miras sözleşmesi ile mirasçı atanan kişilerin durumu da saklı paylı mirasçılara benzer. Şöyle ki, miras bırakan miras sözleşmesinden tek taraflı olarak dönemez.
Bu halde mirasçılıktan çıkarmak için gerekli şartlar mevcutsa miras bırakan ölüme bağlı tasarruf olan vasiyet ile tek taraflı olarak miras sözleşmesinden dönerek kişiyi mirasçılıktan çıkarabilir.
Mirasçılıktan çıkarma muris ile yakınları arasındaki sosyal, ekonomik ve ailevi bağlar göz önüne alındığında sıkı şartlara bağlanmıştır. Kural olarak miras bırakan saklı paylı mirasçılar olan eş ve alt soyun saklı payları üzerinde tasarrufta bulunamaz.
Başka bir ifadeyle, mirastan ıskat şartları mevcut değilse mirasbırakan istemese de saklı paylı mirasçılar saklı paylarını alır. Miras bırakan saklı paylar haricinde kalan kısım üzerinde istediği gibi tasarrufta bulunabilir. Mirasçıların saklı paylarının oranı Türk Medeni Kanunu’nun 506.maddesinde ifade edilmiştir.
Mirastan ıskat ile miras bırakan saklı paylı mirasçıları saklı payını almaktan mahrum kılar. Mirasçılıktan çıkarılan saklı paylı mirasçı tenkis davası açma, mirastan pay alma, terekenin tespiti davası açma vb. hiçbir mirasçılık hakkından yararlanamaz.
Mirasçılıktan çıkartma
Mirasçılıktan Çıkarma Nasıl Yapılır?
Türk Medenin Kanununun 510.maddesine göre, mirasçılıktan çıkarma vasiyatname ya da noterde yapılacak miras sözleşmesi ile yapılmalıdır. Mirasçılıktan çıkarma yetkisi sadece mirasbırakan aittir.
Mirasçılıktan çıkarma ancak Türk Medeni Kanunu’nun 510 ve 513.maddelerinde sayılan durumların varlığında mümkündür. Bu sebepler sınırlayıcı sayıdadır. Başka bir ifadeyle bu sebepler dışında başka bir sebebe dayanarak mirasçılıktan çıkarma söz konusu olamaz.
Mirasçılıktan çıkartma
Mirastan Çıkarma Kaç Farklı Şekilde Yapılabilir?
Mirastan çıkarma Türk Medeni Kanunu’na göre iki farklı şekilde yapılabilmektedir.
Mirastan çıkarma halleri:
Normal Mirastan Çıkarma Hali: Bu hal herkesce bilinen mirastan çıkarma halidir. Mirasçının miras bırakana karşı aile hukukundan doğan görevlerini ihmal etmesi ya da kendisine karşı ağır bir suç işlemesi halinde mirastan mahrum edilmesi durumudur.
Borç Ödemeden Aczi Sebebi İle Mirastan Çıkarma Hali: Bu çıkarma hali, mirastan mahrum edilen mirasçının menfaati için yapılan çıkarmadır. Miras bırakan borç içindeki mirasçının çocuklarını korumak için mirasçıyı mirasından mahrum ederek onun miras payını çocuklarına vermektedir. Bu hal ayrıca başlık altında incelenecek olup herkesçe bilinen mirastan çıkarma hali üzerinde durulacaktır.
Mirastan Çıkarmanın Şartları Nelerdir?
Mirastan çıkarmanın şartları elbette vardır. Türk Medeni Kanunu’nda belirtilen mirastan çıkarmanın şartları şu şekildedir:
Mirasçının miras bırakana ya da yakınlarına karşı ağır bir suç işlemesi: Mirasçı miras bırakana veya yakınlarına karşı ağır bir suç işlediği takdirde miras bırakan bu mirasçıyı mirastan, mirasçılıktan çıkarabilmektedir.
Suçun teşebbüs halinde kalmış olması da mirastan çıkarma için yeterli bir nedendir. Burada ağır bir suç kavramından anlaşılması gereken, miras bırakanı ağır bir şekilde zedeleyen ve ailevi hislerin yokluğunu gösteren bir eylemde bulunulmasıdır.
Miras bırakanın yakınları kavramı ise sadece hısım ve akrabalardan oluşmayıp, miras bırakanın yakın arkadaş ve dostları da bu kapsamdadır.
Mirasçının miras bırakana veya ailesi üyelerine karşı aile hukukundan kaynaklanan görevlerini önemli ölçüde yerine getirmemesi:
Mirasçı, miras bırakan ve onun ailesine karşı aile hukukundan doğan yükümlülüklerini (örneğin bakım ve sadakat yükümlülüğünü) yerine getirmediğinde bu durum miras bırakan için o kişiyi mirastan- mirasçılıktan çıkarma sebebi oluşturmaktadır.
Buna karşılık örneğin yalnızca kötü bir hayat sürmek mirastan çıkarma için yeterli değildir. Mirastan çıkarılmak istenen kişinin sürdüğü kötü hayat sebebi ile ailevi görevlerini ihlal etmesi gerekmektedir.
Mirastan Çıkarma Nasıl Yapılır?
Mirastan çıkarma nasıl olur? Mirastan çıkarma ölüme bağlı bir tasarruf olması sebebiyle miras sözleşmesi veya vasiyetname düzenleme yollarından biriyle bu işlemin gerçekleştirilmesi mümkündür. Hangi yolla yapılırsa yapılsın miras bırakanın mirastan çıkarmaya yönelik açık irade beyanı ve mirastan çıkarmaya dayandığı sebep miras sözleşmesinde veya vasiyetnamede belirtilmelidir.
Belirtilecek olan bu sebepler mutlaka kanunda sayılan sebeplerden biri olmalıdır. Hatta çıkarma sebebine ve olaylara somut olarak yer verilmesi gerekmektedir. Ayrıca mirastan çıkarma saklı payın bütününe ilişkin olabileceği gibi, bunun bir kısmına yönelik de olabilmektedir.
Mirastan Çıkarma Ne Zaman Yapılabilir?
Bir mirasçının mirastan çıkartılabilmesi ancak buna ilişkin bir vasiyetname düzenlenmesi ya da miras sözleşmesi yapılması ile mümkün olduğu için mirastan çıkarma ancak miras bırakan sağken yapılabilir. Bununla birlikte bu konudaki vasiyetnamenin veya miras sözleşmesinin mirastan çıkarılma sebeplerinin gerçekleşmesinden sonra düzenlenmesi gerekmektedir.
Miras Bırakan Mirastan Çıkardığı Mirasçıyı Affederse Mirastan Çıkarma Geçersiz Olur Mu?
Miras bırakan mirasından çıkardığı kişiyi sonradan affettiğinde mirastan çıkarma işlemi kendiliğinden geçersiz hale gelmemekte, ortadan kalkmamaktadır. Ancak miras bırakanın vasiyetnamesini yok ederek ya da sonradan yeni bir vasiyetname düzenleyerek mirastan men etme beyanını geri alması mümkündür. Bu nedenle yalnızca sözlü olarak mirastan çıkarılan kişinin affedildiğinin beyan edilmesi mirastan çıkarma işlemini geçersiz kılmak için yeterli değildir.
Mirastan Çıkarmanın Sonuçları Nelerdir?
Mirastan çıkarılan kimse mirastan pay alamayacağı gibi bu durumu tenkis davasına da konu edemez. Mirastan çıkarılanın alması gereken ancak mirastan çıkarılması sebebiyle hak kazanamadığı pay ise, o kimse miras bırakandan önce ölmüş gibi, mirasçılıktan çıkarılanın varsa altsoyuna, yoksa miras bırakanın yasal mirasçılarına kalır.
Mirastan çıkarılan kimsenin altsoyu, o kimse miras bırakandan önce ölmüş gibi saklı payını isteyebilir. Bir diğer deyişle mirasçılıktan çıkarılan kimse mirasın dışında kalmakta ve mirasçılığa ilişkin haklarını kaybetmektedir.
Mirastan Çıkarmaya İtiraz Mümkün Müdür?
Miras bırakan mirasçıyı kanunda belirtilen mirastan çıkarma nedenleri gerçekleşmeden yani haksız olarak mirastan çıkarmış olabilir. Bu durumda mirastan haksız yere çıkarılan mirasçının menfaatinin korunması gerekmektedir.
Bu nedenle yasalarımızda mirastan çıkarmaya itiraz ve mirastan çıkarmanın iptali imkânlarına yer verilmiştir. Haksız yere mirasçılıktan çıkarılan mirasçı, mirastan çıkarmanın iptali davasını açma hakkına sahiptir.
Mirastan Çıkarmanın İptali Davasını Kim Açabilir?
Mirastan çıkarmanın iptali davası için talep ve dava hakkı mirasçılıktan çıkarılan mirasçıya aittir. Ancak mirasçı borçlarını ödemekten aciz bir durumda veya iflas halinde ise mirastan çıkarılan mirasçının alacaklıları onun yerine bu çıkarma işlemine itiraz edebilirler ve bu halin iptalini isteyebilirler.
Mirasçılıktan çıkartma
